HPV Aşısı: Geleceğinizi Koruyan Küçük Bir Adım

HPV (Human Papillomavirus), cinsel yolla bulaşan hem kadınları hem erkekleri etkileyebilen, oldukça yaygın bir virüstür. HPV’nin 100’den fazla tipi vardır; genellikle bağışıklık sistemi tarafından temizlenir, ancak bazı tipleri rahim ağzı, vajina, penis, anüs ve ağız-boğaz kanserlerine neden olabilir. HPV’ye karşı elimizde güçlü bir silah var: HPV aşısı.

Yazı öncesinde küçük bir hatırlatma: Bu içerik, alanında uzman doktorlarımızın katkıları ve Doç.Dr.Ceren Gölbaşı (@doc.dr.cerengolbasi) gözetiminde hazırlanmıştır. Yazıyla ilgili her türlü görüş, öneri ve isteklerinizi bizimle paylaşmak isterseniz @asklepion.hizlisaglik Instagram hesabımızdan bize ulaşabilir; bir sonraki yazının konusunu siz belirleyebilirsiniz!

HPV Aşısı Nedir ve Ne İşe Yarar?

HPV aşısı, insan papilloma virüsünün bazı tiplerine karşı vücudun bağışıklık sistemini HPV’ye karşı eğiterek, virüse maruz kalmadan önce koruyucu antikorlar oluşturmasını sağlar ve genital siğil oluşumunu engellemeyi hedefler.

Günümüzde kullanılan 9-valanlı aşı (Gardasil 9), HPV'nin 9 tipine karşı koruma sağlar: 6 ve 11 (Genital siğillerin %90’ını oluşturur) 16 ve 18 (Rahim ağzı kanserlerinin %70’inden sorumludur), 31, 33, 45, 52 ve 58.

Amaç, enfeksiyonu önlemek ve HPV’ye bağlı gelişebilecek kanser türlerini azaltmaktır. Aşı, tedavi etmez ancak gelecekteki enfeksiyonları engeller.

Kimler HPV Aşısı Olmalı?

9–14 yaş arası (ilk doz için ideal dönem): Aşının en etkili olduğu dönemdir, çünkü bağışıklık yanıtı bu yaş grubunda en yüksektir ve cinsel temas henüz başlamamıştır. İki doz yeterlidir.

15–26 yaş arası: Cinsel aktif olunsa bile aşı halen koruyucudur, çünkü çoğu kişi HPV’nin tüm tipleriyle karşılaşmamıştır. Üç doz uygulanır (0, 1-2 ve 6. ayda).

27–45 yaş arası: Bu yaş aralığında HPV aşısı hâlâ yapılabilir. Daha önce HPV ile karşılaşmış ya da testi pozitif çıkmış bireylerde de, aşının koruyucu etkisinden faydalanmak mümkündür.

Neden HPV Aşısı Olmalıyım?

HPV aşısı, bu virüse karşı sizi ve çevrenizdekileri korumanın en etkili yollarından biridir.

• Kanserleri Önler: Rahim ağzı kanseri, Vajina ve vulva kanseri, Anüs kanseri, Penis kanseri, Baş-boyun (özellikle orofaringeal) kanserlerine karşı güçlü koruma sağlar.
• Genital siğilleri önler: Bu durum genellikle kansere neden olmaz ama psikolojik, sosyal ve fiziksel açıdan rahatsız edici olabilir.
• Toplum sağlığını korur: Aşılı bireylerin virüsü başkalarına bulaştırma riski azalır. Bu da toplumda virüs yayılımını azaltarak sürü bağışıklığı ile genel koruma sağlar.

HPV aşısını yaptırmak, gelecekte karşılaşabileceğiniz ciddi sağlık sorunlarının önüne geçmek için atabileceğiniz basit ama etkili bir adımdır.

HPV Aşısı Ne Kadar Güvenli?

HPV aşıları dünya çapında milyonlarca kişiye uygulanmış, çok iyi araştırılmış aşılardır. Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) ve Amerikan Kadın Doğum Uzmanları Koleji (ACOG) tarafından güvenli ve etkili kabul edilmektedir.

HPV Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?

HPV aşısı genellikle güvenlidir ve çoğu kişide yalnızca hafif yan etkiler görülür. Bunlar:

• Kol ağrısı (enjeksiyon yerinde)
• Hafif ateş
• Baş ağrısı
• Yorgunluk

Bu yan etkiler genellikle kısa sürede kendiliğinden geçer ve aşının sağladığı korumaya kıyasla oldukça önemsizdir.

HPV Pozitifseniz Ne Olur?

HPV pozitif olmak kanser olduğunuz anlamına gelmez. Çoğu HPV enfeksiyonu zamanla kaybolur ve kanser gelişmez. Ancak düzenli takip, smear testi ve gerekirse kolposkopi gibi yöntemlerle ilerlemenin önüne geçmek mümkündür.

HPV aşısı zaten enfekte olunan tiplere karşı koruma sağlamasa da henüz maruz kalınmamış diğer tiplerden koruyabilir. Rahim ağzı lezyonu (CIN) nedeniyle tedavi gören kişilerde HPV aşısı, yeniden enfeksiyon riskini azaltabilir. Bu nedenle, ACOG, CIN tedavisi sonrası HPV aşısı yapılmasını önermektedir. Bu yüzden test sonucu pozitif olsa bile, aşılama önerilebilir.

HPV Aşısı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Erkekler de HPV aşısı olmalı mı?: Kesinlikle evet. Aşı, erkeklerde de kanser ve siğilleri önler, ayrıca partnerlerine HPV bulaştırma riskini azaltır.

Aşı olduktan sonra smear testi gerekmez mi?: Aşı kanser riskini ciddi ölçüde azaltsa da, düzenli taramalar (Pap smear ve HPV testi) devam etmelidir. Çünkü aşı tüm HPV tiplerini kapsamaz.

Aşı doğurganlığı etkiler mi?: Hayır. HPV aşısının doğurganlık üzerinde hiçbir olumsuz etkisi yoktur.

Sonuç olarak HPV aşısı sadece bir aşı değil, hayat kurtarabilecek kadar etkili bir önlemdir. Özellikle ergenlik döneminde yapılan aşılamalar sayesinde, birçok kanser türü gelecekte hiç ortaya çıkmadan önlenebilir. Sizin ya da çocuğunuzun yaşı kaç olursa olsun, geç kalmış sayılmazsınız. Doktorunuza danışarak, HPV aşısı hakkında daha fazla bilgi alabilir ve aşı programınızı planlayabilirsiniz.

Unutmayın, küçük bir iğneyle büyük hastalıkların önüne geçmek mümkün!